Co po betonie? Branża budowlana kontra zmiany klimatu
Beton to jeden z najbardziej powszechnych materiałów budowlanych. Niestety, proces jego produkcji w znacznym stopniu przyczynia się do emisji CO2, a nadmierna ilość tego nieprzepuszczającego wody i szybko nagrzewającego się materiału, negatywnie wpływa na komfort użytkowników.
Aktualne zużycie betonu wynosi około 10 miliardów ton rocznie, co sprawia, że jest to najczęściej stosowany na świecie materiał wytwarzany przez człowieka. Procesy chemicznego i termicznego spalania zachodzące podczas produkcji cementu, czyli głównego składnika betonu, stanowią źródło ok. 8% światowej emisji dwutlenku węgla – to więcej niż emisja CO2 pochodząca z paliwa lotniczego (2,5%).
Miejskie wyspy ciepła, czyli problem zabetonowanych przestrzeni
Nadmierne wykorzystanie betonu to również problem dla społeczeństwa. Powstają tzw. miejskie wyspy ciepła (MWC), czyli różnice temperaturowe w przestrzeni miejskiej względem otaczających ją obszarów niezabudowanych. Zabetonowane przestrzenie kumulują duże ilości ciepła, a następnie powoli oddają je do środowiska. Sytuację pogarsza też niedobór powierzchni biologicznie czynnych – obszarów pokrytych roślinnością, które umożliwiają naturalną retencję wody. To z kolei, w wyniku coraz bardziej gwałtownych opadów, które są skutkiem zmian klimatycznych, prowadzi do lokalnych podtopień i uszkodzeń infrastruktury zarówno publicznej, jak i prywatnej.
Rozwiązaniem problemu miejskich wysp ciepła jest stosowanie m.in. zielonych dachów, ogrodów wertykalnych, większy udział terenów zielonych podczas projektowania przestrzeni, a także wykorzystanie alternatywnych dla betonu materiałów budowlanych.
Viacom International Media Network (VIMN) headquarters, Londyn, Wielka Brytania. Zastosowane systemy: MB-70HI, MB-SR50N, MB-SR50N EFEKT.
Jakie alternatywy wobec betonu ma branża budowlana?
Osiągnięcie zeroemisyjności to cel, który kraje europejskie narzuciły sobie osiągnąć już do 2050 roku. Aby było to możliwe, emisja CO2 pochodząca z produkcji betonu będzie musiała znacznie się zmniejszyć. Cały czas trwają pracę nad nowymi rodzajami niskoemisyjnego betonu, a w projektach coraz chętniej wykorzystuje się też ekologiczne materiały budowlane, które mogą go uzupełniać lub całkowicie zastępować.
Aluminium
Aluminium to metal przyjazny dla środowiska i zrównoważony materiał budowlany. Można je wielokrotnie przetwarzać bez utraty jego właściwości i zmian strukturalnych. Do przetworzenia aluminium potrzeba jedynie 5% energii, która konieczna jest do wytworzenia metalu pierwotnego. Aluminium to także materiał zapewniający odpowiednie parametry w zakresie izolacyjności cieplnej, sztywności czy odporności na niekorzystne warunki środowiska.
Szkło
Szkło to ekologiczny materiał budowlany, który można przetwarzać praktycznie bez końca przez przetapianie go i uszlachetnianie. Co więcej, jest to surowiec, przy którego produkcji nie zużywa się dużej ilości energii. Szkło jest dodatkowo niepalne i odporne na korozję, co zwiększa możliwości jego zastosowania.
Drewno
Drewno to kolejny ekologiczny materiał budowlany. Dzięki odpowiedniej obróbce i impregnacji, staje się ono surowcem nie tylko bardzo wytrzymałym, ale też ognioodpornym.
Alder Hey Academy, Liverpool, Wielka Brytania. Zastosowane systemy: MB-SR50N
Materiały budowlane przyszłości
Kierunek przyszłości to materiały budowlane samodzielnie zmieniające swoje właściwości (np. kolor, strukturę i przezroczystość) pod wpływem impulsów termicznych, chemicznych, mechanicznych lub elektrycznych. Przykładem są termobimetale, które potrafią zmieniać kształt pod wpływem promieniowania słonecznego. W przyszłości budynki będą mogły być otulane warstwą termicznych bimetali, dzięki czemu nie będzie konieczności stosowania tradycyjnych osłon przeciwsłonecznych, a nawet systemów wentylacji i klimatyzacji.
Materiałem budowlanym przyszłości mogą zostać też biomateriały, które wywodzą się ze środowiska naturalnego. Oferują zrównoważone sposoby utylizacji i szerokie możliwości ponownego użycia. Przykładem takiego materiału jest grzybnia (ang. mycelium). Jest zbudowana z wielu rozgałęzionych strzępek, tworzących splątaną strukturę szkieletową. Grzybnia odpowiednio wyhodowana w laboratorium, po przejściu procesu obróbki termicznej i chemicznej, staje się nanomateriałem gotowym do wykorzystywania w budownictwie.
Let’s build a better future
Obiekty wykonane z ekologicznych materiałów budowlanych są równie solidne, funkcjonalne i wytrzymałe, jak te, które wykorzystują tradycyjny beton czy stal. Ich pozytywny wpływ na środowisko sprawia, że jest to nie tylko trend, lecz długofalowy kierunek, w którym zmierza cała branża.